Drodzy Rodzice!
Choć zagadnienie brzmi może dość obco i poważnie, to przecież stykamy się z nim na co dzień. Odmiana wyrazów – sztuka i jednocześnie intuicja.
Od kiedy mówimy, odmieniamy wyrazy w zależności od kontekstu. Urodziliśmy się z predyspozycją do nauki języka, następnie – świadomie lub nie – wsłuchiwaliśmy się w wypowiedzi osób z naszego otoczenia. Później przyszedł czas na wprowadzenie mowy.
Dorośli mają tę przewagę nad dziećmi, że dzięki bardziej rozwiniętemu słownictwu są w stanie zamienić „kłopotliwe” słowo na takie, którego odmiana nie sprawia problemów. Warto jednak odnaleźć trudne do odmiany słowo w słowniku języka polskiego i spróbować zapamiętać jego odmianę – dzieci uczą się od dorosłych, dajmy im możliwie najlepszy przykład.
Gdyby to dzieci miały możliwość zarządzania zasobem słownictwa i regułami tworzenia wypowiedzi w danym języku, na pewno byłyby to bardzo proste i intuicyjne języki. Ale tak nie jest, dlatego dobrze jest uświadomić im jak najwcześniej, że mówi się „wziąć”, a komputer się „włącza”. Wyjaśniamy chłopcom, że krótsza forma „poszłam” jest zarezerwowana dla dziewczyn, dla nich jest nieco dłuższa forma „poszedłem”.
Spotykam czasami rodziców zaniepokojonych tym, że ich synowie mówią o sobie „zrobiłam, chciałam, rysowałam”. Kilku z tych chłopców naśladowało sposób mówienia, odmiany wyrazów swoich ukochanych mam, babć, cioć – wyjaśnienie różnicy w rodzaju gramatycznym wystarczyło. Większość z nich nie wymawiało samogłoski „e” – zastępowali ją głoską „a”, stąd nieporozumienie.
Zachęcam też do dokładnej wymowy końcówek wyrazów typu „ę”, „em” („zrobię”, „umiem”). To, jak dziecko nauczy się wymawiać takie słowa, znajdzie odbicie w późniejszym ich zapisie.

Artykuł z Książki Nauczyciela ” Dzieciaki w akcji”, część czwarta, pięciolatki. Nowa Era
Autorzy porad specjalistów: Anna Lewandowska – logopeda, Katarzyna Kajkowska – terapeuta SI, Ewelina Wilkos – psycholog.

BK